Γληνός Δημήτρης: Ζωή και Τέχνη

	ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ Δημήτρης Γληνός 1882 έως 1943 (61) Η κοινωνικότητα, πού ολοένα αυξαίνει μέσα στον πολιτισμό επιβάλλει στην παιδεία να καλλιεργή συστηματικά το πνεύμα τής ομαδικής εργασίας, τής ευθύνης, τής κοινωνικής αλληλεγγύης, του καθολικού ανθρωπισμού. ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ Τι πρέπει να κάνεις; Να τι πρέπει να κάνεις. Πρώτα πρώτα, δεν πρέπει ποτέ, για κανένα λόγο, για καμιά περίπτωση να μείνεις μόνος, ξεκομμένος από το σύνολο, άτομο ξεμοναχιασμένο. Ενώσου με τους άλλους. Ενώσου με τους συναδέλφους σου, τους συντρόφους σου, τους συντεχνίτας σου. Εμπα στην οργάνωσή σου, στο σωματείο σου, στο συνεταιρισμό σου, στην ένωσή σου, στο επαγγελματικό σωματείο και γίνε μέλος ενεργητικό. Παίρνε μέρος σ' όλους τους αγώνες, στις συζητήσεις για τα καθημερινά ζητήματα, προστάτευε τα δικαιώματά σου στη ζωή, για να εξασφαλιστεί η ζωή σου, η συντήρηση η δική σου και των δικών σου. Επειτα αναζήτησε γύρω σου τους φίλους και γνωστούς σου που μπορείτε να καταρτίσετε μια ομάδα του ΕΑΜ, ΕΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΑΜΝ, Εθνικής Αλληλεγγύης κτλ. Οργανωθείτε στην ομάδα αυτή, βγάλτε γραμματέα και συνδεθείτε με την τοπική επιτροπή. Διάβαζε τα δημοσιογραφικά όργανα της οργάνωσής σου και διάδινέ τα γύρω σου. Δίνε ταχτικά τη συνδρομή σου και παίρνε μέρος όσο μπορείς γενικότερα στους εράνους.	Ο Δημήτρης Γληνός ήταν Έλληνας εκπαιδευτικός, συγγραφέας και πολιτικός, όπως τον περιέγραψε ο Αλέξανδρος Σβώλος: «Ο Γληνός παιδαγωγός, εκπαιδευτικός στοχαστής, φιλόσοφος, κλασικός φιλόλογος, δημοτικιστής, πολιτικός αγωνιστής- είνε ένα πολύπτυχο ζωής και δράσης μοναδικό στα χρόνια μας. Με την κάθε εκδήλωσή του σημείωνε ένα σταθμό, άνοιγε κι ένα δρόμο. Ιδιαίτερα η παιδαγωγική κι εκπαιδευτική του δράση, οι πρωτοποριακές του ιδέες, η πίστη του στο δημοτικισμό και στη αναγέννηση της παιδείας, τον έκαναν χρόνια τώρα μια συμβολική φυσιογνωμία για ολόκληρον κόσμο. Όσο κι αν το σύμβολο αυτό στάθηκε εφιάλτης για τη αντίδραση, όμως και για την αστική διανόηση- τη φωτισμένη- είνε ένα ιστορικό γεγονός, ενώ για την αριστερά θα είνε καύχημα όσο κι οδηγός για την οριστική κατάκτηση των πνευματικών αγαθών από το λαό. Θάρθει- και γρήγορα- η ώρα που μια σοσιαλιστική Ελλάδα θα κρεμάσει σ’ όλα τα σχολεία του κράτους την εικόνα του οραματιστή αυτού της αληθινής λαϊκής παιδείας». Το Διεθνές Γραφείο Εκπαίδευσης (International Bureau of Education) της UNESCO συμπεριέλαβε τον Γληνό μεταξύ των 100 πιο σημαντικών διανοουμένων,. σε όλο τον κόσμο, για την συμβολή στην εκπαίδευση. Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 22 Aυγούστου του 1882 (παλαιό ημερολόγιο) και ήταν ο πρωτότοκος από δώδεκα αδέρφια. O πατέρας του ήταν έμπορος κρασιών και διατηρούσε και μια μικρή ταβέρνα, στην οποία ο Δημήτρης εργαζόταν προκειμένου να βοηθήσει την οικογένεια του η οποία με δυσκολία τα έβγαζε πέρα. Είχε την τύχη να τον συμπαθήσει ένας εύπορος γιατρός και να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του στην Eυαγγελική Σχολή Σμύρνης, από την οποία αποφοίτησε το 1899 και μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Αρχικά ήταν οπαδός της καθαρεύουσας και πήρε μέρος το 1901 στα “Eυαγγελικά” κατά των δημοτικιστών, ωστόσο οι συναναστροφές του στο πανεπιστήμιο σύντομα τον έστρεψαν υπέρ της δημοτικής. Oικονομικές δυσκολίες τον ανάγκασαν να διακόψει ανά περιόδους τις σπουδές του και να εργάζεται ως δάσκαλος, στη Λήμνο και στον Κασαμπά Σμύρνης, το 1905 πήρε το πτυχίο του με άριστα και ανέλαβε τη διεύθυνση της Aναξαγορείου Σχολής στα Bουρλά της Σμύρνης. Από το 1906 ξεκίνησε να δημοσιεύει ποιήματα, μεταφράσεις και φιλολογικά άρθρα. Έγραφε και εκφραζόταν υπέρ της δημοτικής με συνέπεια να δεχθεί σφοδρές επιθέσεις από τους οπαδούς της καθαρεύουσας και να χάσει την δουλειά του. Το 1908 παντρεύτηκε και μαζί με την σύζυγό του ταξίδεψε στην Γερμανία όπου παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφία και παιδαγωγικής. Λόγω οικονομικών προβλημάτων αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του. Επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1912 διορίστηκε διευθυντής του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαίδευσης ενώ το 1914 συμμετέχει στην Εκπαιδευτική Επιτροπή που συγκρότησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος για την εξέταση του θέματος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Απολύθηκε όταν έχασε ο Βενιζέλος την πρωθυπουργία και κατά τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1916 συνελήφθη για εξύβριση του Βασιλέως και καταδικάστηκε σε ένα μήνα φυλάκισης. Τον Ιανουάριο του 1917 πήγε στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε σύμβουλος στο Υπουργείο Παιδείας της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης (1917) και Γενικός Γραμματέας του ίδιου Υπουργείου. Από αυτή την θέση προώθησε την εισαγωγή της δημοτικής στην στοιχειώδη εκπαίδευση, γεγονός που τον καθιστά πρωτεργάτη στην «γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 αναγκάστηκε να παραιτηθεί Τον επανέφερε στην υπηρεσία η επαναστατική κυβέρνηση του 1922, τον ξανααπέλυσε η δικτατορία του Πάγκαλου το 1926. Εκείνη την χρονιά ξεκίνησε να εκδίδει το περιοδικό Αναγέννηση στο οποίο μεταξύ άλλων δημοσίευσε την Ασκητική του Καζαντζάκη. Το 1928 παραπέμφθηκε σε δίκη μαζί με τον Καζαντζάκη για τα επεισόδια που προκλήθηκαν σε διάλεξη του Ιστράτι για την Σοβιετική Ένωση. ;Eγινε μέλος του ΚΚΕ και το 1935 εξορίστηκε στον Άγιο Ευστράτιο. Το 1936 εκλέχθηκε βουλευτής και αργότερα εξορίστηκε και πάλι, από την δικτατορία του Μεταξά. Κατά την διάρκεια της Κατοχής πρωτοστάτησε στην δημιουργία του ΕΑΜ . Πέθανε τα Χριστούγεννα του 1943 κατά την διάρκεια εγχείρησης για να πολεμήσει ηπατικές κρίσεις που τον βασάνιζαν ολοένα και συχνότερα.

Δημήτρης Γληνός 1882 έως 1943 (61)

Η κοινωνικότητα, πού ολοένα αυξαίνει μέσα στον πολιτισμό επιβάλλει στην παιδεία να καλλιεργή συστηματικά το πνεύμα τής ομαδικής εργασίας, τής ευθύνης, τής κοινωνικής αλληλεγγύης, του καθολικού ανθρωπισμού.

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Τι είναι και τι

θέλει το ΕΑΜ

Τι πρέπει να κάνεις; Να τι πρέπει να κάνεις. Πρώτα πρώτα, δεν πρέπει ποτέ, για κανένα λόγο, για καμιά περίπτωση να μείνεις μόνος, ξεκομμένος από το σύνολο, άτομο ξεμοναχιασμένο. Ενώσου με τους άλλους. Ενώσου με τους συναδέλφους σου, τους συντρόφους σου, τους συντεχνίτας σου. Εμπα στην οργάνωσή σου, στο σωματείο σου, στο συνεταιρισμό σου, στην ένωσή σου, στο επαγγελματικό σωματείο και γίνε μέλος ενεργητικό. Παίρνε μέρος σ' όλους τους αγώνες, στις συζητήσεις για τα καθημερινά ζητήματα, προστάτευε τα δικαιώματά σου στη ζωή, για να εξασφαλιστεί η ζωή σου, η συντήρηση η δική σου και των δικών σου.

Επειτα αναζήτησε γύρω σου τους φίλους και γνωστούς σου που μπορείτε να καταρτίσετε μια ομάδα του ΕΑΜ, ΕΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΑΜΝ, Εθνικής Αλληλεγγύης κτλ. Οργανωθείτε στην ομάδα αυτή, βγάλτε γραμματέα και συνδεθείτε με την τοπική επιτροπή. Διάβαζε τα δημοσιογραφικά όργανα της οργάνωσής σου και διάδινέ τα γύρω σου. Δίνε ταχτικά τη συνδρομή σου και παίρνε μέρος όσο μπορείς γενικότερα στους εράνους.

Ο Δημήτρης Γληνός ήταν Έλληνας εκπαιδευτικός, συγγραφέας και πολιτικός, όπως τον περιέγραψε ο Αλέξανδρος Σβώλος: «Ο Γληνός παιδαγωγός, εκπαιδευτικός στοχαστής, φιλόσοφος, κλασικός φιλόλογος, δημοτικιστής, πολιτικός αγωνιστής- είνε ένα πολύπτυχο ζωής και δράσης μοναδικό στα χρόνια μας. Με την κάθε εκδήλωσή του σημείωνε ένα σταθμό, άνοιγε κι ένα δρόμο. Ιδιαίτερα η παιδαγωγική κι εκπαιδευτική του δράση, οι πρωτοποριακές του ιδέες, η πίστη του στο δημοτικισμό και στη αναγέννηση της παιδείας, τον έκαναν χρόνια τώρα μια συμβολική φυσιογνωμία για ολόκληρον κόσμο. Όσο κι αν το σύμβολο αυτό στάθηκε εφιάλτης για τη αντίδραση, όμως και για την αστική διανόηση- τη φωτισμένη- είνε ένα ιστορικό γεγονός, ενώ για την αριστερά θα είνε καύχημα όσο κι οδηγός για την οριστική κατάκτηση των πνευματικών αγαθών από το λαό. Θάρθει- και γρήγορα- η ώρα που μια σοσιαλιστική Ελλάδα θα κρεμάσει σ’ όλα τα σχολεία του κράτους την εικόνα του οραματιστή αυτού της αληθινής λαϊκής παιδείας». Το Διεθνές Γραφείο Εκπαίδευσης (International Bureau of Education) της UNESCO συμπεριέλαβε τον Γληνό μεταξύ των 100 πιο σημαντικών διανοουμένων,. σε όλο τον κόσμο, για την συμβολή στην εκπαίδευση.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 22 Aυγούστου του 1882 (παλαιό ημερολόγιο) και ήταν ο πρωτότοκος από δώδεκα αδέρφια. O πατέρας του ήταν έμπορος κρασιών και διατηρούσε και μια μικρή ταβέρνα, στην οποία ο Δημήτρης εργαζόταν προκειμένου να βοηθήσει την οικογένεια του η οποία με δυσκολία τα έβγαζε πέρα. Είχε την τύχη να τον συμπαθήσει ένας εύπορος γιατρός και να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του στην Eυαγγελική Σχολή Σμύρνης, από την οποία αποφοίτησε το 1899 και μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Αρχικά ήταν οπαδός της καθαρεύουσας και πήρε μέρος το 1901 στα “Eυαγγελικά” κατά των δημοτικιστών, ωστόσο οι συναναστροφές του στο πανεπιστήμιο σύντομα τον έστρεψαν υπέρ της δημοτικής. Oικονομικές δυσκολίες τον ανάγκασαν να διακόψει ανά περιόδους τις σπουδές του και να εργάζεται ως δάσκαλος, στη Λήμνο και στον Κασαμπά Σμύρνης, το 1905 πήρε το πτυχίο του με άριστα και ανέλαβε τη διεύθυνση της Aναξαγορείου Σχολής στα Bουρλά της Σμύρνης. Από το 1906 ξεκίνησε να δημοσιεύει ποιήματα, μεταφράσεις και φιλολογικά άρθρα. Έγραφε και εκφραζόταν υπέρ της δημοτικής με συνέπεια να δεχθεί σφοδρές επιθέσεις από τους οπαδούς της καθαρεύουσας και να χάσει την δουλειά του. Το 1908 παντρεύτηκε και μαζί με την σύζυγό του ταξίδεψε στην Γερμανία όπου παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφία και παιδαγωγικής. Λόγω οικονομικών προβλημάτων αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του. Επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1912 διορίστηκε διευθυντής του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαίδευσης ενώ το 1914 συμμετέχει στην Εκπαιδευτική Επιτροπή που συγκρότησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος για την εξέταση του θέματος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

Απολύθηκε όταν έχασε ο Βενιζέλος την πρωθυπουργία και κατά τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1916 συνελήφθη για εξύβριση του Βασιλέως και καταδικάστηκε σε ένα μήνα φυλάκισης. Τον Ιανουάριο του 1917 πήγε στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε σύμβουλος στο Υπουργείο Παιδείας της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης (1917) και Γενικός Γραμματέας του ίδιου Υπουργείου. Από αυτή την θέση προώθησε την εισαγωγή της δημοτικής στην στοιχειώδη εκπαίδευση, γεγονός που τον καθιστά πρωτεργάτη στην «γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 αναγκάστηκε να παραιτηθεί Τον επανέφερε στην υπηρεσία η επαναστατική κυβέρνηση του 1922, τον ξανααπέλυσε η δικτατορία του Πάγκαλου το 1926. Εκείνη την χρονιά ξεκίνησε να εκδίδει το περιοδικό Αναγέννηση στο οποίο μεταξύ άλλων δημοσίευσε την Ασκητική του Καζαντζάκη. Το 1928 παραπέμφθηκε σε δίκη μαζί με τον Καζαντζάκη για τα επεισόδια που προκλήθηκαν σε διάλεξη του Ιστράτι για την Σοβιετική Ένωση. ;Eγινε μέλος του ΚΚΕ και το 1935 εξορίστηκε στον Άγιο Ευστράτιο. Το 1936 εκλέχθηκε βουλευτής και αργότερα εξορίστηκε και πάλι, από την δικτατορία του Μεταξά. Κατά την διάρκεια της Κατοχής πρωτοστάτησε στην δημιουργία του ΕΑΜ . Πέθανε τα Χριστούγεννα του 1943 κατά την διάρκεια εγχείρησης για να πολεμήσει ηπατικές κρίσεις που τον βασάνιζαν ολοένα και συχνότερα.