ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Γιουρσενάρ 1903 έως 1987 (84)

Τίποτε δεν είναι πιο αργό από την πραγματική γέννηση του ανθρώπου.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Αδριανού

Απομνημονεύματα

Το ανθρώπινο πνεύμα μισεί να δεχθεί πως βρίσκεται στα χέρια της τύχης, πως δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα περαστικό προϊόν συμπτώσεων που δεν κυβερνάει κανένας Θεός, που προπαντός δεν κυβερνάει το ίδιο. Κάθε ζωή, ακόμα και η πιο ταπεινή, περνάει ένα μέρος της αναζητώντας τους λόγους της ύπαρξης της, τα σημεία απ’ όπου ξεκίνησε, τις πηγές. Ήταν η αδυναμία μου να τις ανακαλύψω που μ’ έκανε μερικές φορές να στραφώ προς μαγικές ερμηνείες, που με έκανε να ψάξω μέσα στα παραληρήματα του απόκρυφου για να βρω αυτό που δε μου έδινε η ανθρώπινη αίσθηση. Όταν όλοι οι πολύπλοκοι υπολογισμοί αποδεικνύονται ψεύτικοι, όταν οι ίδιοι οι φιλόσοφοι δεν έχουν τίποτα να μας πούνε πια, είναι νόμιμο να στρεφόμαστε προς την άσκοπη φλυαρία των πουλιών ή προς το μακρινό αντίβαρο των άστρων.

Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ (Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour το βαφτιστικό της, υιοθέτησε το Γιουρσενάρ στα 16 της όταν δημοσίευσε κάποια ποιήματα της) ήταν Γαλλίδα συγγραφέας και ποιήτρια, από τις σημαντικότερες του 20ου αιώνα, η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Γεννήθηκε στις Βρυξέλες στον πατρογονικό πύργο Mont-Noir, στις 8 Ιουνίου 1903. Η μητέρα της πέθανε δέκα μέρες μετά τη γέννα, η Μαργκερίτ ανατράφηκε από τη γιαγιά της και πλήθος οικιακών βοηθών και παιδαγωγών στον πύργο των 100 δωματίων. Ο πατέρας της έλειπε τον περισσότερο καιρό ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο, φρόντισε ωστόσο να λάβει η κόρη του την καλύτερη δυνατή μόρφωση, με κατ οίκον παιδαγωγούς όπως συνηθιζόταν στους αριστοκρατικούς κύκλους. Δόθηκε έμφαση στις γλώσσες, τόσο σύγχρονες όσο και λατινικά και αρχαία ελληνικά τα οποία η Μαργκερίτ τα έμαθε τέλεια. Μεγαλώνοντας θα ξεκινήσει να συνοδεύει τον πατέρα της στα ταξίδια του και το 1928, σε ηλικία 25 ετών, έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα, το “Αλέξης”, με ήρωα έναν νεαρό που παρά τον γάμο του δεν καταφέρνει να καταπνίξει τις ομοφυλοφιλικές επιθυμίες του. Η ίδια δεν κρύβει πως είναι ομοφυλόφιλη. Το 1929 ο πατέρας της πέθανε κι εκείνη συνέχισε μόνη τις περιπλανήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο: Παρίσι, Λωζάννη, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα και ελληνικά νησιά.

Με την Ελλάδα αποκτά μια ιδιαίτερη σχέση, μέχρι το 1939 την επισκέφτηκε πολλές φορές, μετέφρασε ποιήματα του Καβάφη, επιμελήθηκε μια ανθολογία ελληνικής ποίησης είχε επαφές με πολλούς Έλληνες, όπως τον Εμπειρίκο στον οποίο αφιέρωσε το βιβλίο της “Ιστορίες της Ανατολής”. Από το 1937 συνδέθηκε ερωτικά με την μεταφράστρια της Γκρέις Φρικ, η οποία την πήρε μαζί της στη Νέα Υόρκη όπου εκείνη παρέδιδε μαθήματα συγκριτικής φιλολογίας. Από το 1939 μετακόμισαν στο νησί Μάουντ Ντέζερτ της πολιτείας Μέιν όπου αγόρασαν ένα ξύλινο σπίτι και έζησαν μαζί μέχρι το θάνατο της Φρικ το 1979. Η Γιουρσενάρ πέρασε την ζωή της ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο και γράφοντας. Το 1951 εκδόθηκε το έργο που την έκανε παγκοσμίως γνωστή, το “Αδριανού Απομνημονεύματα, το οποίο το επεξεργαζόταν από τα 20 της χρόνια και παραμένει ένα από τα σημαντικότερα έργα αναπαράστασης της αρχαιότητας και συγκεκριμένα της Ελληνιστικής Ρώμης. Ένα άλλο σημαντικό της βιβλίο είναι το “Έργο στα τυφλά” (1968) με ελληνική μετάφραση “Η άβυσσος. Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ βραβεύτηκε σε πολλές χώρες για το λογοτεχνικό της έργο, της απονεμήθηκαν τιμητικά ο τίτλος του καθηγητή σε πολλά κολλέγια και πανεπιστήμια, όπως και στο Χάρβαρντ, ενώ το 1980 η Γαλλική Ακαδημία έσπασε την παράδοση 345 ετών και την δέχτηκε ως την πρώτη γυναίκα ανάμεσα στους σαράντα «αθανάτους». Συνέχιζε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο σχεδόν μέχρι τον θάνατό της, που ήρθε στις 17 Δεκεμβρίου του 1987, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο.