ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ

ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ Το βιβλίο περιέχει μια σειρά από οξυδερκείς παρατηρήσεις για το θέαμα σε συνάρτηση με τα οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά φαινόμενα των σύγχρονων βιομηχανικών κοινωνιών, στις οποίες η πραγματικότητα έχει γίνει αόρατη, πίσω από έναν κόσμο γεμάτο διαφημίσεις, προπαγάνδα και στερεότυπα, με δραματικές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων.
ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΜΑΤΟΣ (Οι τρεις πρώτες και οι τρεις τελευταίες από τις 274 θέσεις του βιβλίου) 1 Όλη η ζωή των κοινωνιών στις οποίες κυριαρχούν οι σύγχρονες συνθήκες παραγωγής προαναγγέλλεται ως μια απέραντη συσσώρευση θεαμάτων. Ό,τι υπήρξε άμεσο βίωμα έχει απομακρυνθεί σε μια αναπαράσταση. 2 Οι εικόνες που αποσπάσθηκαν από κάθε όψη της ζωής, συγχωνεύονται σε μια κοινή πορεία όπου η ενότητα αυτής της ζωής δεν είναι δυνατό πλέον να αποκατασταθεί. Η αποσπασματικά θεωρημένη πραγματικότητα εκτυλίσσεται εντός της ίδιας της γενικής ενότητας ως ένας εκχωρημένος ψευδόκοσμος, αντικείμενο της μοναδικής παρατήρησης. Η εξειδίκευση των εικόνων του κόσμου επανευρίσκεται ολοκληρωμένη, εντός του κόσμου της αυτονομημένης εικόνας, όπου το ψευδές εξαπάτησε τον ίδιο του τον εαυτό. Το θέαμα, γενικά, ως συγκεκριμένη αντιστροφή της ζωής, είναι η αυτόνομη κίνηση του μη-ζωντανού. 3 Το θέαμα παρουσιάζεται ταυτοχρόνως ως η ίδια η κοινωνία, ως ένα μέρος της κοινωνίας και ως όργανο ενοποίησης. Ως μέρος της κοινωνίας είναι ρητά ο τομέας ο συγκεντρώνων παν βλέμμα και πάσα συνείδηση. Επειδή ακριβώς αυτός ο τομέας είναι διαχωρισμένος, είναι ο τόπος του παραπλανημένου βλέμματος και της ψευδής συνείδησης. Και η ενοποίηση που επιτελεί δεν είναι τίποτε άλλο από την επίσημη γλώσσα του γενικευμένου διαχωρισμού. […] 219 Το θέαμα, που είναι η εξάλειψη των ορίων του εγώ και του κόσμου, διαμέσου της συντριβής του εγώ που πολιορκείται απ' την παρουσία-απουσία του κόσμου, είναι επίσης η εξάλειψη των ορίων του αληθινού και του ψεύτικου, διαμέσου της απώθησης κάθε βιωμένης αλήθειας απ' την πραγματική παρουσία της πλαστότητας, που την εγγυάται η οργάνωση της φαινομενικότητας. Αυτός που υπομένει παθητικά την αλλότρια καθημερινή του μοίρα, ωθείται, έτσι, σε μια τρέλα που αντιδρά με χιμαιρικό τρόπο σ' αυτή τη μοίρα, προσφεύγοντας σε μαγικές τεχνικές. Η αναγνώριση και η κατανάλωση των εμπορευμάτων, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της ψευδοαπόκρισης σε μια επικοινωνία δίχως απόκριση. Η ανάγκη μίμησης που αισθάνεται ο καταναλωτής, είναι ακριβώς η βρεφική ανάγκη που καθορίζεται απ' όλες τις όψεις της ουσιαστικής του αποστέρησης. Σύμφωνα με τους όρους που χρησιμοποιεί ο Γκαμπέλ σ' ένα τελείως διαφορετικό, παθολογικό επίπεδο, "η ανώμαλη ανάγκη αναπαράστασης, αναπληρώνει εδώ ένα βασανιστικό συναίσθημα ότι βρίσκεται κανείς στο περιθώριο της ύπαρξης". 220 Αν η λογική της ψευδούς συνείδησης δεν μπορεί να γνωρίσει αληθινά τον εαυτό της από μόνη της, η αναζήτηση της κριτικής αλήθειας του θεάματος οφείλει επίσης να είναι μια κριτική αληθινή. Πρέπει ν' αγωνιστεί στην πράξη στο πλευρό των ασυμβίβαστων εχθρών του θεάματος και να δεχτεί να απουσιάζει από κει που αυτοί απουσιάζουν. Η αφηρημένη βούληση για άμεση αποτελεσματικότητα, όταν εμπλέκεται στους συμβιβασμούς του ρεφορμισμού ή στην κοινή δράση με τα ψευδο-επαναστατικά λείψανα, αναγνωρίζει τους νόμους της κυρίαρχης σκέψης, την αποκλειστική σκοπιά του επίκαιρου Μ αυτό τον τρόπο, η παράκρουση εμφανίζεται εκ νέου μέσα στο ίδιο το οχυρό που ισχυρίζεται ότι την αντιμάχεται. Αντίθετα, η κριτική που ξεπερνάει το θέαμα πρέπει να ξέρει να περιμένει. 221 Η αυτοχειραφέτηση της εποχής μας δε συνίσταται παρά στη χειραφέτηση της απ' τις υλικές βάσεις της αντεστραμμένης αλήθειας. Αυτή η ιστορική αποστολή της εδραίωσης της αλήθειας στον κόσμο, δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί ούτε απ' το απομονωμένο άτομο ούτε απ' το ατομικοποιημένο, υποκείμενο σε χειραγωγήσεις, πλήθος, αλλά μόνο στη την τάξη που είναι ικανή να διαλύσει όλες τις τάξεις , αναθέτοντας όλη την εξουσία στην απολλοτριωτική μορφή της υλοποιημένης δημοκρατίας: το Συμβούλιο, μέσα στο οποίο η πρακτική θεωρία αυτοελέγχεται και παρακολουθεί τη δράση της. Μονάχα εκεί όπου τα άτομα είναι άμεσα συνδεδεμένα με την καθολική ιστορία μονάχα εκεί όπου ο διάλογος έχει οπλιστεί για να επιβάλλει θριαμβευτικά τους όρους του.

ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Το βιβλίο περιέχει μια σειρά από οξυδερκείς παρατηρήσεις για το θέαμα σε συνάρτηση με τα οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά φαινόμενα των σύγχρονων βιομηχανικών κοινωνιών, στις οποίες η πραγματικότητα έχει γίνει αόρατη, πίσω από έναν κόσμο γεμάτο διαφημίσεις, προπαγάνδα και στερεότυπα, με δραματικές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων.

ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΜΑΤΟΣ

(Οι τρεις πρώτες και οι τρεις τελευταίες από τις 274 θέσεις του βιβλίου)

1
Όλη η ζωή των κοινωνιών στις οποίες κυριαρχούν οι σύγχρονες συνθήκες παραγωγής προαναγγέλλεται ως μια απέραντη συσσώρευση θεαμάτων. Ό,τι υπήρξε άμεσο βίωμα έχει απομακρυνθεί σε μια αναπαράσταση.

2
Οι εικόνες που αποσπάσθηκαν από κάθε όψη της ζωής, συγχωνεύονται σε μια κοινή πορεία όπου η ενότητα αυτής της ζωής δεν είναι δυνατό πλέον να αποκατασταθεί. Η αποσπασματικά θεωρημένη πραγματικότητα εκτυλίσσεται εντός της ίδιας της γενικής ενότητας ως ένας εκχωρημένος ψευδόκοσμος, αντικείμενο της μοναδικής παρατήρησης. Η εξειδίκευση των εικόνων του κόσμου επανευρίσκεται ολοκληρωμένη, εντός του κόσμου της αυτονομημένης εικόνας, όπου το ψευδές εξαπάτησε τον ίδιο του τον εαυτό. Το θέαμα, γενικά, ως συγκεκριμένη αντιστροφή της ζωής, είναι η αυτόνομη κίνηση του μη-ζωντανού.

3
Το θέαμα παρουσιάζεται ταυτοχρόνως ως η ίδια η κοινωνία, ως ένα μέρος της κοινωνίας και ως όργανο ενοποίησης. Ως μέρος της κοινωνίας είναι ρητά ο τομέας ο συγκεντρώνων παν βλέμμα και πάσα συνείδηση. Επειδή ακριβώς αυτός ο τομέας είναι διαχωρισμένος, είναι ο τόπος του παραπλανημένου βλέμματος και της ψευδής συνείδησης. Και η ενοποίηση που επιτελεί δεν είναι τίποτε άλλο από την επίσημη γλώσσα του γενικευμένου διαχωρισμού.

[…]

219
Το θέαμα, που είναι η εξάλειψη των ορίων του εγώ και του κόσμου, διαμέσου της συντριβής του εγώ που πολιορκείται απ' την παρουσία-απουσία του κόσμου, είναι επίσης η εξάλειψη των ορίων του αληθινού και του ψεύτικου, διαμέσου της απώθησης κάθε βιωμένης αλήθειας απ' την πραγματική παρουσία της πλαστότητας, που την εγγυάται η οργάνωση της φαινομενικότητας. Αυτός που υπομένει παθητικά την αλλότρια καθημερινή του μοίρα, ωθείται, έτσι, σε μια τρέλα που αντιδρά με χιμαιρικό τρόπο σ' αυτή τη μοίρα, προσφεύγοντας σε μαγικές τεχνικές. Η αναγνώριση και η κατανάλωση των εμπορευμάτων, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της ψευδοαπόκρισης σε μια επικοινωνία δίχως απόκριση. Η ανάγκη μίμησης που αισθάνεται ο καταναλωτής, είναι ακριβώς η βρεφική ανάγκη που καθορίζεται απ' όλες τις όψεις της ουσιαστικής του αποστέρησης. Σύμφωνα με τους όρους που χρησιμοποιεί ο Γκαμπέλ σ' ένα τελείως διαφορετικό, παθολογικό επίπεδο, "η ανώμαλη ανάγκη αναπαράστασης, αναπληρώνει εδώ ένα βασανιστικό συναίσθημα ότι βρίσκεται κανείς στο περιθώριο της ύπαρξης".

220
Αν η λογική της ψευδούς συνείδησης δεν μπορεί να γνωρίσει αληθινά τον εαυτό της από μόνη της, η αναζήτηση της κριτικής αλήθειας του θεάματος οφείλει επίσης να είναι μια κριτική αληθινή. Πρέπει ν' αγωνιστεί στην πράξη στο πλευρό των ασυμβίβαστων εχθρών του θεάματος και να δεχτεί να απουσιάζει από κει που αυτοί απουσιάζουν. Η αφηρημένη βούληση για άμεση αποτελεσματικότητα, όταν εμπλέκεται στους συμβιβασμούς του ρεφορμισμού ή στην κοινή δράση με τα ψευδο-επαναστατικά λείψανα, αναγνωρίζει τους νόμους της κυρίαρχης σκέψης, την αποκλειστική σκοπιά του επίκαιρου Μ αυτό τον τρόπο, η παράκρουση εμφανίζεται εκ νέου μέσα στο ίδιο το οχυρό που ισχυρίζεται ότι την αντιμάχεται. Αντίθετα, η κριτική που ξεπερνάει το θέαμα πρέπει να ξέρει να περιμένει.

221
Η αυτοχειραφέτηση της εποχής μας δε συνίσταται παρά στη χειραφέτηση της απ' τις υλικές βάσεις της αντεστραμμένης αλήθειας. Αυτή η ιστορική αποστολή της εδραίωσης της αλήθειας στον κόσμο, δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί ούτε απ' το απομονωμένο άτομο ούτε απ' το ατομικοποιημένο, υποκείμενο σε χειραγωγήσεις, πλήθος, αλλά μόνο στη την τάξη που είναι ικανή να διαλύσει όλες τις τάξεις , αναθέτοντας όλη την εξουσία στην απολλοτριωτική μορφή της υλοποιημένης δημοκρατίας: το Συμβούλιο, μέσα στο οποίο η πρακτική θεωρία αυτοελέγχεται και παρακολουθεί τη δράση της. Μονάχα εκεί όπου τα άτομα είναι άμεσα συνδεδεμένα με την καθολική ιστορία μονάχα εκεί όπου ο διάλογος έχει οπλιστεί για να επιβάλλει θριαμβευτικά τους όρους του.