ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Σαρλ Φουριέ 1772 έως 1837 (65)

O βαθμός της ελευθερίας μιας κοινωνίας πρέπει να μετριέται με το βαθμό ελευθερίας που έχει δοθεί στις γυναίκες.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Επιλεγμένα Κείμενα

«Δεν γνωρίζουν και οι ίδιοι οι ηθικολόγοι, ότι η αιώνια, αποκλειστική πίστη στον έρωτα αντιτίθεται στην ανθρώπινη φύση; Πως κάποιοι βλάκες κι από τα δύο φύλα μπορεί να ομολογούν πίστη σε τέτοια έθιμα, ποτέ όμως όλοι οι άντρες και όλες οι γυναίκες; Κι ότι έτσι κάθε νομοθεσία, που προωθεί ιδιότητες, ασυμβίβαστες με τα πάθη, μόνο γελοίους τυχοδιωκτισμούς και αταξία δημιουργεί, γιατί αυτό το δέχεται σιωπηρά όλη η κοινωνία, για να επιδοκιμάσει κατόπιν την καταστρατήγηση αυτών των νόμων; Δεν είναι αυτό το αποτέλεσμα του συστήματος του έρωτα που κυριαρχεί εδώ και 2.500 χρόνια; Το σύστημα αυτό συμβάλλει μόνο στη διαιώνιση των εθίμων της καταστολής, που κυριαρχούσαν σε σκοτεινούς καιρούς, έθιμα που είναι γελοίο να εμμένουμε σ’ αυτά, σε ένα αιώνα, που υπερηφανεύεται για τη λογική του και το σεβασμό της φύσης»

O Σαρλ Φουριέ (Charles Fourier, 1772 - 1837) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και διανοητής ο οποίος ανέπτυξε την θεωρία μιας μορφής ουτοπικού σοσιαλισμού. Γεννήθηκε στη Μπεσανσόν, στις 7 Απριλίου 1772 κι ήταν γιος ενός ευκατάστατου επιχειρηματία. Ήθελε να γίνει μηχανικός, αλλά η τοπική στρατιωτική σχολή μηχανικών δεχόταν μόνο γιους ευγενών, αργότερα θα δηλώσει ευγνώμων που δεν τον δέχτηκαν, γιατί θα είχε απομακρυνθεί από την πραγματική του επιθυμία που ήταν να βοηθήσει την ανθρωπότητα. Όταν ο πατέρας του πέθανε το 1781, ο Φουριέ κληρονόμησε ένα ποσό άνω των 200.000 φράγκων που θα του επιτρέψουν αργότερα να ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη. Από το 1791 έως το 1816 εργάστηκε σε Παρίσι, Ρουέν, Λυών, Μασσαλία και στο Μπορντό ως μετακινούμενος πωλητής και υπάλληλος αλληλογραφίας.

Δύο περιστατικά της νεαρής του ηλικίας διαμόρφωσαν την σκέψη του που θα αποτυπώσει στα βιβλία του. Το πρώτο ήταν το πέταγμα μιας μεγάλης ποσότητας χαλασμένου ρυζιού στο ποτάμι καθώς ο επιχειρηματίας το ε΄χιε κρατήσει για ν’ ανέβει η τιμή του και να βγάλει περισσότερα και δεύτερον η διαπίστωση σε ένα εστιατόριο ότι ένα μήλο κόστιζε εκατό φορές περισσότερο από όσο πουλιόταν στην αγορά. Από το 1816 ως το 1822 έγραψε τα περισσότερα δοκίμιά του στα οποία εκθέτει αναλυτικά τις φιλοσοφικές και κοινωνιολογικές του απόψεις και περιγράφει την αρμονική γι’ αυτόν κοινωνία.

Ο Φουριέ υποστήριξε ότι η κρατική εξουσία, η επιστήμη και η θρησκεία υπηρετούν τα συμφέροντα των πλουσίων και της άρχουσας τάξης κι ότι το σύνολο των φτωχών, υποδουλωμένο από τη μισθωτή εργασία με τα πενιχρά μεροκάματα, δεν έχει καμιά πολιτική ή κοινωνική ελευθερία. Χαρακτήρισε τη φτώχεια ως την κύρια αιτία της διαταραχής στην κοινωνία και πρότεινε την εξάλειψή της με επαρκείς μισθούς και με ένα αξιοπρεπές ελάχιστο εισόδημα για όσους δεν είναι σε θέση να εργαστούν. Θεωρούσε το καπιταλιστικό σύστημα ως φορέας ανωμαλίας, αναρχίας και πολέμων το οποίο τρέφει την εγκληματικότητα και πίστευε πως τα ένστικτα του ανθρώπου σωστά διοχετευμένα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην κοινωνική αρμονία, αρκεί να καταρριφτούν οι πλασματικοί περιορισμοί του πολιτισμού. Ο Φουριέ εκτός των πολιτικών του ιδεών, έγραψε κείμενα και για τις σχέσεις των δύο φύλων, υπήρξε ο πρώτος που διατύπωσε την ιδέα ότι ο βαθμός της ελευθερίας που έχει αποκτήσει μια κοινωνία πρέπει να μετριέται με το βαθμό ελευθερίας που έχει δοθεί στις γυναίκες.

Η περιφρόνηση του Fourier για τους αξιοσέβαστους στοχαστές και τις ιδεολογίες της εποχής του ήταν διαρκής και τον κράτησε περιθωριοποιημένο. Τα τελευταία του χρόνια τα έζησε στην ανέχεια καθώς είχε σπαταλήσει όλη την πατρική του περιουσία και πέθανε στο Παρίσι το 1837.