ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Γουίλιαμ Τζέιμς 1842 έως 1910 (68)

Όπου κι αν είστε, οι φίλοι σας κάνουν τον κόσμο σας"


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Οι παραλλαγές

της θρησκευτικής εμπειρίας



Ο Γουίλιαμ Τζέιμς (William James, 11 Ιανουαρίου 1842 – 26 Αυγούστου 1910) ήταν πρωτοπόρος Αμερικανός ψυχολόγος και φιλόσοφος. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη. Ο παπούς του έφτασε πάμπτωχος στην Αμερική από την Ιρλανδία και πεθαίνοντας άφησε στον γιο του μια τεράστια περιούσια, την οποία ο πατέρα του Γουίλιαμ την χρησιμοποίησε σε μεγάλα ταξίδια για τον ίδιο και την οικογένειά του. Τόσο ο Τζέιμς όσο και τα τέσσερα αδέρφια του (ένα από τα οποία ήταν ο μετέπειτα συγγραφέας Χένρυ Τζέημς) φοίτησαν σε περισσότερα από δέκα σχολεία σε Ευρώπη και Αμερική και έζησαν σε πολλές διαφορετικές πόλεις. Τελειώνοντας το σχολείο, ο Τζέημς συμμετείχε σε αποστολή στην κοιλάδα του Αμαζόνιου στη Βραζιλία, στη διάρκεια της οποίας υπέφερε σχεδόν συνέχεια από ναυτία και κόλλησε ευλογιά.

Με κλονισμένη την υγεία ξεκίνησε σπουδές Ιατρικής στο Χάρβαρντ, ωστόσο σταδιακά του κίνησε το ενδιαφέρον η ψυχολογία. Άρχισε να διαβάζει έργα της γερμανικής ψυχολογίας και φιλοσοφίας, αλλά εξακολούθησε στο Χάρβαρντ τις ιατρικές σπουδές. Μετά την αποφοίτησή του (πήρε πτυχίο αλλά ποτέ δεν εξάσκησε την ιατρική) πέρασε μια περίοδο βαθιάς κατάθλιψης. Το ημερολόγιό του από εκείνη την περίοδο δεν αποκαλύπτει σχεδόν τίποτε άλλο εκτός από δυστυχία και απέχθεια για τον εαυτό του. Υπέφερε τόσο πολύ, που πήγε μόνος του να νοσηλευτεί σε ένα άσυλο στο Σόμερβιλ της Μασσαχουσέττης. Εκεί διάβασε ένα δοκίμιο του Γάλλου φιλοσόφου Σαρλ Ρενουβιέ με θέμα την ελεύθερη βούληση κι αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη δική του ελεύθερη βούληση για να ξεπεράσει την κατάθλιψη. Πήγε στη Γερμανία όπου άρχισε να παρακολουθεί πανεπιστημιακές παραδόσεις ψυχολογίας και φιλοσοφίας.

Το 1872 ο Τζέιμς ήταν αρκετά καλά για να δεχθεί μια θέση καθηγητή της φυσιολογίας στο Χάρβαρντ, ενώ το 1875 είχε αρχίσει να διδάσκει το μάθημα «Σχέσεις μεταξύ φυσιολογίας και ψυχολογίας», αναδεικνύοντας το Χάρβαρντ στο πρώτο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ που πρόσφερε εκπαίδευση στην πειραματική ψυχολογία. Χρειάστηκε να περάσει άλλη μια δεκαετία για να παρουσιάσει δημόσια τη θεωρία του για τα συναισθήματα, δίνοντας το γενικό της περίγραμμα σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε το 1884 με τίτλο «What Is an Emotion?» («Τι είναι το συναίσθημα;»). Το 1890 αναγνωρίστηκε ως κορυφαίος στον τομέα της λειτουργικής ψυχολογίας. Οι διαλέξεις που έδωσε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου (1901-1902), αποτελούν το βιβλίο "Οι παραλλαγές της θρησκευτικής εμπειρίας, Μία μελέτη της ανθρώπινης φύσης".Το βιβλίο αυτό, που θεωρείται το βασικό και κλασικό επιστημονικό έργο της ψυχολογίας, αποτελεί την ψυχολογική και φιλοσοφική έρευνα της φύσης της θρησκείας στον ανθρώπινο πολιτισμό.

Ο Γουίλιαμ είχε παντρευτεί το 1878 και έκανε 5 παιδιά, το ένα αγόρι του πέθανε πριν να κλείσει τον ένα χρόνο ζωής. Η εύθραυστη υγεία του χειροτέρευε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε στο σπίτι του κοντά στους δικούς του το 1910.