ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Τσέσλαφ Μίλος 1911 έως 2004 (93)

Η γλώσσα είναι η μόνη πατρίδα.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ


ποιήματα



Ο Τσέσλαφ Μίλος (Czesław Miłosz, 1911 – 2004) ήταν Πολωνός ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και διπλωμάτης, βραβευμένος με νόμπελ λογοτεχνίας το 1980. Γεννήθηκε στο χωριό Σετένιε (Szetejnie) της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας που σήμερα βρίσκεται στη Λιθουανία, στις 30 Ιουνίου του 1911. Ο πατέρας του ήταν πολιτικός μηχανικός και η μητέρα του αριστοκρατικής καταγωγής. Ο ίδιος προσδιόρισε τον εαυτό του ως Πολωνό λέγοντας: «Η οικογένειά μου μιλούσε ήδη πολωνικά τον 16ο αιώνα, όπως ακριβώς πολλές οικογένειες μιλούν από παλιά σουηδικά στη Φινλανδία και αγγλικά στην Ιρλανδία, κι έτσι είμαι Πολωνός ποιητής και όχι Λιθουανός. Αλλά τα τοπία και ίσως το πνεύμα της Λιθουανίας δεν με εγκατέλειψαν ποτέ.»

Ο Τσέσλαφ απέκτησε ευχέρεια σε αρκετές γλώσσες: την πολωνική, τη λιθουανική, τη ρωσική, την αγγλική και τη γαλλική. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών στο γυμνάσιο στο Βίλνιους, σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο και το 1931 ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου επηρεάσθηκε από τον μακρινό του εξάδελφο Όσκαρ Μίλος, ποιητή και θεατρικό συγγραφέα. Την χρονιά που πήρε το πτυχίο του, το 1934, εκδόθηκε και η πρώτη του ποιητική συλλογή. Έγραψε όλα τα ποιήματα, τα μυθιστορήματα και τα δοκίμιά του στην πολωνική γλώσσα, ενώ μετέφρασε και τους Ψαλμούς από την Παλαιά Διαθήκη στη πολωνική.

Στα νιάτα του ο Μίλος είχε υιθετήσει, όπως το έθετε, μία «επιστημονική, αθεϊστική θέση», ενώ αργότερα επέστρεψε στη χριστιανική πίστη. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο που πέρασε στη Βαρσοβία διορίσθηκε ως πολιτιστικός ακόλουθος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας στο Παρίσι και στην Ουάσινγκτον. Το 1951, αηδιασμένος όπως ανέφερε από την υποκρισία και τον αυταρχισμό του κομμουνιστικού καθεστώτος, αυτομόλησε στη Δύση, με συνέπεια να ανακηρυχθεί ανεπιθύμητο πρόσωπο από την πολωνική κυβέρνηση και τα κείμενά του να απαγορευτούν στην πατρίδα του. Το 1960 δέχτηκε μια θέση πανεπιστημιακού καθηγητή στο Μπέρκλεϊ και εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια. Μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ, το 1980, η απαγόρευση της κυκλοφορίας των έργων του στην Πολωνία θα αρθεί και ο Μίλος θα χαιρετιστεί ως σύμβολο της αποκατάστασης της ελευθερίας στη χώρα του.

Πέθανε στις 14 Αυγούστου του 2004.