ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Κορνάρος 1553 έως 1614 (61)

Η μοίρα άλλους ψηλά πετά κι άλλους στα βάθη γέρνει.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

     Ο Ερωτόκριτος

Του Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν,
και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν·
και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν,
μα στο Καλό κ' εις το Κακό περιπατούν και τρέχουν·
και των Αρμάτω' οι ταραχές, όχθρητες, και τα βάρη, 5
του Έρωτος οι μπόρεσες και τση Φιλιάς η χάρη·
αυτάνα μ' εκινήσασι τη σήμερον ημέραν,
ν' αναθιβάλω και να πω τά κάμαν και τά φέραν
σ' μιά Κόρη κ' έναν Άγουρο, που μπερδευτήκα' ομάδι
σε μιά Φιλιάν αμάλαγη, με δίχως ασκημάδι. 10
Κι όποιος του Πόθου εδούλεψε εις-ε καιρόν κιανένα,
ας έρθει για ν' αφουκραστεί ό,τ' είν' εδώ γραμμένα·


 Ο ποιητής του Ερωτόκριτου, γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου του 1553 στην Τραπεζόντα της Σητείας, γιος του Ιάκωβου Κορνάρου καί της Ζαμπέτας Ντεμέτζο. Ήταν γόνος εξελληνισμένης και αρχοντικής βενετσιάνικης οικογένειας, με μεγάλη περιουσία. Έμεινε στην περιοχή της Σητείας, ως το 1587-1588, ζώντας τη ζωή του γαιοκτήμονα με πλήθος υπηρετών και δουλοπάροικων. Μετά εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο (τότε Μεγάλο Κάστρο ή Χάνδακας), κοντά στους δύο αδελφούς του, τον Ιωάννη Φραγκίσκο και τον Ανδρέα. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1590 παντρεύτηκε, τη Μαριέττα Zeno, επίσης με μεγάλη κτηματική περιουσία, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, την Κατερούτσα (Κατερίνα) και την Ελένετα (Ελένη). Ήταν μέλος του Συμβουλίου των Ευγενών του Χάνδακα και είχε φιλολογικά ενδιαφέροντα, υπήρξε από τα πιο δραστήρια μέλη της Ακαδημίας των λογοτεχνών που είχε ιδρύσει ο αδελφός του Ανδρέας. Από το 1591 ανέλαβε διοικητικά αξιώματα, ενώ κατά την διάρκεια της πανούκλας (1591-1593) ανέλαβε καθήκοντα υγειονομικού επόπτη. Πέθανε στον Χάνδακα το 1613 ή το 1614 από άγνωστη αιτία και θάφτηκε στο μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου.

Ο Βιτσέντζος Κορνάρος έγραψε τα έργα «Ερωτόκριτος» και «Θυσία του Αβραάμ», οι στίχοι του διαδίδονταν από στόμα σε στόμα και ήδη το 1645 (αρχές της επίθεσης των Τούρκων στην Κρήτη) το νησί απαγγέλει τον Ερωτόκριτο από την μια άκρη στην άλλη. Πέρασε μισός αιώνας για να τυπωθεί, στην Βενετία, πιθανότατα το 1713, ενώ το 1737 λόγω της μεγάλης του ζήτησης επανατυπώθηκε. Από αυτή την έκδοση υπάρχει ένα αντίτυπο στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη, στην Αθήνα. Το 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού κυκλοφόρησε με τη μορφή λαϊκής φυλλάδας σε πάρα πολλές εκδόσεις, αρκετές πρόχειρες και με λάθη. Γενιές ολόκληρες Κρητικών δεν έβρισκαν καλύτερη κληρονομιά να αφήσουν στα παιδιά τους από ένα αντίγραφο του Ερωτόκριτου. Ακόμη κι οι Τουρκοκρητικοί μυήθηκαν στη γλώσσα μαθαίνοντας τα πάθη του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας. Πολλά αντίγραφα βρέθηκαν στην Κρήτη σκισμένα ή κομμένα καθώς αποτελούσε περιουσιακό στοιχείο και όταν γινόταν η μοιρασιά της πατρικής περιουσίας το αντίτυπο κοβόταν σε τόσα κομμάτια όσα τα παιδιά που έπαιρναν μερίδιο. Κομμένα βιβλία βρέθηκαν ακόμη και σε μιτάτα του Ψηλορείτη και στα Σφακιά, στην άλλη πλευρά της Κρήτης.