ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Φιντέλ Κάστρο 1926 έως 2016 (90)

Η επανάσταση είναι σαν το ποδήλατο. Αν σταματήσουμε να κάνουμε πεντάλ, θα πέσουμε.


ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Με δικά του λόγια




Ο Φιντέλ Κάστρο (1926-2016) ήταν Κουβανός επαναστάτης κα πολιτικός, ο οποίος κατέκτησε την εξουσία το 1961 και κυβέρνησε αυταρχικά την Κούβα μέχρι το 2006, αρνούμενος κάθε είδους φιλελευθεροποίηση ή αντιπολίτευση. Γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου 1926 στην πόλη Μπιράν στην ανατολική Κούβα, ο πατέρας του ήταν γαιοκτήμονας από την Ισπανία και η μητέρα του ήταν αρχικά η υπηρέτρια της οικογένειας. Υπήρξε πολύ καλός στα σπορ, ειδικά στο μπέιζμπολ, το 1944 κέρδισε βραβείο σε εθνικό διαγωνισμό. Ξεκίνησε σε ένα σχολείο εσωτερικός από το οποίο αποβλήθηκε λόγω της συμπεριφορά του, συνέχισε σε ένα σχολείο Ιησουιτών, και τελικά πήρε πτυχίο Νομικής από το Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Το 1946, φοιτητής ακόμη, έκανε μια ομιλία εναντίον της παρεμβατικής πολιτικής των ΗΠΑ και των διεφθαρμένων συμμάχων τους στην Κούβα, που είχε μεγάλο αντίκτυπο.

Το 1948 παντρεύτηκε μια συμφοιτήτρια του, κόρη εύπορης οικογένειας, μαζί έκαναν έναν γιο, ωστόσο η γυναίκα του τον χώρισε όταν βρήκε ερωτικά γράμματα που έστελνε ο Κάστρο σε μια άλλη γυναίκα. Με την άλλη γυναίκα έκανε μια κόρη, η οποία απέδρασε από την Κούβα το 1993, προσποιούμενη την τουρίστρια, και έκτοτε επέκρινε το καθεστώς του. Ο Φιντέλ έκανε άλλα πέντε αγόρια με τη δεύτερη σύζυγό του.

Το 1953, ο εκλεκτός των Αμερικάνων Μπατίστα είχε καταλάβει με πραξικόπημα την εξουσία στην Κούβα (αφού είχε αποτύχει στις εκλογές), και ο νεαρός τότε Φιντέλ οργάνωσε με τον αδερφό του ένοπλο αγώνα. Προχώρησαν σε επίθεση στο στρατώνα της Μονκάδα, όμως η επ΄θεση απέτυχε, ο Φιντέλ συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 15ετή φυλάκιση. Μετά από δύο χρόνια του δόθηκε αμνησία κι αποφυλακίστηκε. Εξορίστηκε στο Μεξικό όπου συγκέντρωσε έναν μικρό στρατό και μαζί με τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, αποβιβάστηκαν στη νότια ακτή της χώρας, το 1956. Ηττήθηκαν από τους άνδρες του Μπατίστα, κι εκείνος κατέφυγε με 16 άνδρες στους λόφους της Σιέρα Μαέστρα, όπου κατάφερε να αναδιοργανωθεί και να πάρει τον έλεγχο ενός τμήματος της επαρχίας Οριέντε.

Συγκέντρωσε στρατό εκπαιδεύοντας του αγρότες και τον Αύγουστο του 1958 ξεκίνησε μια μεγάλη επίθεση η οποία θα καταλήξει στην κατάρρευση του καθεστώτος του Μπατίστα την 1η Ιανουαρίου 1959 και την ανάληψη της εξουσία από τον Κάστρο.

Την επανάσταση και τον Φιντέλ Κάστρο στήριξαν οι φτωχές μάζες που αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού, υποστηριζόμενοι, από αρκετούς διανοούμενους της μεσαίας τάξης, σε μια κοινωνία που μέχρι τότε ελεγχόταν από μια μειοψηφία Κουβανών και Αμερικανών. Ο Κάστρο στην αρχή της εξουσίας του επιχείρησε να συνάψει διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά δεν το κατόρθωσε. Οι μεταρρυθμίσεις του, στον οικονομικό και αγροτικό τομέα, καθώς και η ανασυγκρότησή της με βάση το Σοβιετικό πρότυπο, προκάλεσαν την δυσαρέσκεια των ΗΠΑ, που προχώρησε στη διακοπή των εμπορικών της σχέσεων με την Κούβα.

ΤΟ 1961 ο Κάστρο εθνικοποίησε 29 επιχειρήσεις που οι ιδιοκτήτες τους ήταν πολίτες των ΗΠΑ και τις περιουσίες 382 μεγάλων εταιρειών Κουβανικής ιδιοκτησίας καθώς και όλες τις τράπεζες. Οι Αμερικάνοι αντέδρασαν υποστηρίζοντας και οπλίζοντας μια ομάδα Κουβανών αντικαθεστωτικών, που είχαν στόχο να ανατρέψουν τον Φιντέλ Κάστρο και επιχείρησαν το 1961 εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, χωρίς επιτυχία.

ο Κάστρο έκανε ανοιχτή συμμαχία με την ΕΣΣΔ, δεχόμενος οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, ενώ οι ΗΠΑ διέκοψαν τις σχέσεις με την Κούβα. Η «κρίση των πυραύλων», όπως έμεινε στην ιστορία ένα χρόνο μετά, χαρακτηρίστηκε σαν η μεγαλύτερη σύγκρουση του ψυχρού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ. Αφορμή υπήρξε η εγκατάσταση Σοβιετικών πυραύλων στην Κούβα. Ο κόσμος το καλοκαίρι του 1962 βρέθηκε στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου. Ο Νικήτα Κρούτσεφ τελικά συμφώνησε να παροπλίσει τους πυραύλους και να τους μεταφέρει στη χώρα του, ενώ οι ΗΠΑ εγγυήθηκαν ότι δεν θα εισβάλλουν στην Κούβα.

Οι Αμερικανο-Κουβανικές σχέσεις παρέμειναν εχθρικές αν και με τη συνεργασία της Ελβετικής πρεσβείας στην Κούβα οι ΗΠΑ και η Κούβα συμφώνησαν το 1965 να επιτρέψουν σε όσους Κουβανούς ήθελαν να εγκαταλείψουν το νησί και να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Διακόσιες εξήντα χιλιάδες άτομα εκτιμάται ότι εγκατέλειψαν τη χώρα.

Η Κούβα πλησίασε περισσότερο την ΕΣΣΔ παίρνοντας οικονομική βοήθεια όπως και από τις άλλες χώρες του Ανατολικού μπλοκ. Το 1980 ο Κάστρο έδωσε τη δυνατότητα σε όσους Κουβανούς επιθυμούσαν να εγκαταλείψουν το νησί, με αποτέλεσμα να φύγουν περίπου 125.000 άνθρωποι. Το 1982 οι ΗΠΑ ενίσχυσαν τις κυρώσεις, απαγορεύοντας πτήσεις και τουρισμό προς το νησί.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η οικονομία της Κούβας κατέρρευσε,και το 1992 η κατάσταση χειροτέρεψε καθώς εντάθηκε ο αποκλεισμός των ΗΠΑ. Η Γ.Σ. του ΟΗΕ τον Νοέμβριο του 1992 πήρε μία απόφαση, καλώντας για την άρση του εμπάργκο, χωρίς αποτέλεσμα. Την ίδια χρονιά επιχειρήθηκαν συνταγματικές αλλαγές στην Κούβα, που ενίσχυσαν τις εξουσίες του Προέδρου και του έδωσαν τη δυνατότητα να κηρύσσει κατάσταση ανάγκης και να παίρνει τον πλήρη έλεγχο του στρατού. Έκτοτε θα κυβερνήσει ακόμη ποιο αυταρχικά.

Στις 31 Ιουλίου του 2006, ο Κάστρο αναγκάστηκε, έπειτα από σοβαρή εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε, να παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ. Πέθανε στις 25 Νοεμβρίου του 2016, στην Αβάνα, σε ηλικία 90 ετών.